Jak skutecznie obniżyć szkodowość we flotach?

Częste stłuczki, kolizje i wypadki drogowe pojazdami służbowymi mogą narazić firmę na poważne straty finansowe oraz znacząco obniżyć efektywność jej działalności operacyjnej. W ich wyniku wyłączone z eksploatacji może być nie tylko auto. Niezdolny do pracy może być też kierowca służbowego samochodu, który uległ wypadkowi. Pracownik taki kosztuje wówczas firmę podwójnie, ponieważ przestaje pracować, nie wykonując swoich obowiązków służbowych oraz należy mu wypłacać 80% jego pensji przez pierwszy miesiąc jego niezdolności do pracy (dopóki nie zacznie otrzymywać świadczenia chorobowego z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). Szkodowość we flocie ma znaczący wpływ na wysokość składek ubezpieczeniowych płaconych przez przedsiębiorstwo. Wyspecjalizowane w zarządzaniu flotami samochodowymi firmy CFM dysponują szeregiem narzędzi, które wydatnie obniżają poziom szkodowości. Można wymienić tu takie elementy jak specjalistyczne szkolenia bezpiecznej jazdy, odpowiednio zaprojektowana polityka flotowa firmy, dostosowanie udziału własnego w ubezpieczeniu AC do rodzaju i liczby występujących szkód, czy też doposażenie aut. Zanim jednak zostaną dobrane i zastosowane odpowiednie narzędzia, firma CFM musi przeprowadzić dogłębną analizę rodzaju oraz przyczyn szkód występujących w danej flocie.

Program ubezpieczeniowy obniżający szkodowość

Ze względu na późniejsze koszty ubezpieczenia ponoszone przez firmę, szkody drogowe można najogólniej rzecz ujmując podzielić na 2 kategorie: z regresem i bez regresu. Szkody z regresem, to uszkodzenia auta wynikające z winy osób trzecich (uczestników ruchu), w przypadku których naprawa realizowana jest z ubezpieczenia AC a następnie regresowana z polisy OC sprawcy. Szkody bez regresu z kolei, to takie, w których auto naprawiane jest w ramach polisy AC samochodu użytkowanego przez fimę, a które powstały z winy użytkownika lub też bez jego winy, jednak mimo wszystko bez możliwości jej regresowania (np. szkoda parkingowa, której sprawca nie jest znany). Za szkody powstałe z winy kierowcy uznaje się wszelkie kolizje, tzn. z pojazdem, przedmiotem zwierzętami oraz z pieszymi. Bez winy kierowcy natomiast powstają uszkodzenia pojazdu przez nieznanego sprawcę (wandalizm), pożar, pęknięcia szyb, kradzież całkowita lub częściowa pojazdu, (wyposażenia pojazdu) lub zawartości się w nim znajdującej.

- Firmy CFM zajmują się przede wszystkim obniżaniem szkodowości wynikającej ze szkód bez możliwości regresowania - tłumaczy Ernie Greszta, Insurance Manager w LeasePlan Fleet Management (Polska). - W momencie, gdy rozpoczynamy przygotowanie programu ubezpieczeniowego dla floty, mającego wpłynąć na znaczące zmniejszenie szkodowości, przeprowadzamy najpierw analizę szkodowości floty klienta, rodzaju pojazdów tzn. ich typy, marki i modele, struktury zatrudnienia użytkowników pod względem wieku, okresu posiadania prawa jazdy, zasad przyjmowania do pracy (np. sprawdzania liczby punktów karnych użytkowników przed i w trakcie zatrudnienia czy ważności samego prawa jazdy), wysokości stopnia fluktuacji zatrudnienia wśród użytkowników pojazdów itd. Wszystko to ma na celu określenie czy rodzaj szkód w danej flocie znacząco odbiega od średniej w innych parkach samochodowych w podobnej do klienta branży oraz jakie mogą być tego przyczyny oraz co należy uczynić aby zmniejszyć szkodowość. W miarę posiadania dokładnych danych możliwe jest również sprawdzenie, jakiego rodzaju odmowy wypłat spotkały klienta od dotychczasowego zakładu ubezpieczeń, dlaczego miały one miejsce i czy są one tego rodzaju stratami, którym można zapobiec lub też należy je raczej objąć dodatkową ochroną, tworząc nowy zakres ochrony na potrzebę konkretnego klienta.

Szkolenia dla kierowców

Jednym z narzędzi stosowanych przez firmy CFM w ramach programu ubezpieczeniowego obniżającego szkodowość są profesjonalne szkolenia dla kierowców samochodów firmowych. Ich charakter oraz zakres zależy od rodzajów i częstotliwości szkód jakie występują w danej flocie.

- W przypadku, gdy problemem w danej flocie są uszkodzenia pojazdów dokonane przez nieznanych sprawców, na przykład powstałe na parkingach bądź w wyniku wandalizmu, to proponujemy wówczas przeszkolenie z zasad parkowania - wyjaśnia Tomasz Matujewicz, Kierownik Działu Rozwoju LeasePlan Fleet Management (Polska). - W trakcie takiego kursu kierowcy poznają techniki, dzięki którym można zminimalizować ryzyko uszkodzeń samochodu na parkingach np. dużych centrów handlowych. Podstawą jest w takim przypadku zasada ograniczonego zaufania wobec innych parkujących.

Pojazd może ulec także pożarowi, np. w wyniku samozapłonu. Szkolenie w takim przypadku skupia się przede wszystkim na przekazaniu kierowcom zasad postępowania na wypadek pożaru oraz posługiwania się gaśnicą. Dość często spotykaną we flotach sytuacją jest uszkodzenie szyby, zazwyczaj przedniej lub bocznej. W takim przypadku pomocne dla użytkowników pojazdów może się okazać szkolenie na temat technik bezpiecznej jazdy na drogach w szczególnie ciężkich warunkach, np. za ciężarówkami lub w trakcie wymijania na nawierzchni żwirowej. Wówczas bowiem spod kół pojazdu poruszającego się przed autem, bądź też nadjeżdżającego z przeciwka mogą zostać wyrzucone kamienie.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku kradzieży samego pojazdu, zawartości się w nim znajdującej lub też jego wyposażenia, czyli np. lusterek, radia, kołpaków bądź anteny. Firmy CFM proponują wówczas szkolenia, na których użytkownicy dowiadują się jak uniknąć kradzieży pojazdu lub zminimalizować prawdopodobieństwo takiej sytuacji. Ponadto poznają techniki przydatne w trakcie prób wysadzenia kierowcy z pojazdu, czy też kradzieży na tzw. stłuczkę. Podobne informacje są przekazywane w odniesieniu do kradzieży wyposażenia samochodu lub zawartości znajdującej się w pojeździe.

Wszystkie wymienione zdarzenia losowe powstają bez bezpośredniej winy kierowcy, możliwe jest jednak, że kierowca mógłby ich uniknąć gdyby wiedział, jak należy się zachować w konkretnej sytuacji. Firmy zarządzające flotami mają jednak również rozwiązania polegające na zminimalizowaniu szkód powstałych z winy kierowcy. Chodzi tu przede wszystkim o kolizje: z pojazdem, z przedmiotem, pieszym lub ze zwierzętami. W ich przypadku najbardziej skuteczne są kursy doszkalające w różnych zakresach technikę jazdy. Rodzaj szkolenia zależy przede wszystkim od poziomu umiejętności danego użytkownika.

Polityka flotowa i udział własny

Bardzo skutecznie wpływającym na obniżenie poziomu szkodowości we flocie firmowej narzędziem jest polityka flotowa określona przez samą firmę, przy możliwym udziale firmy CFM. Można w niej zawrzeć wszelkie zapisy odnoszące się do zasad oraz sposobu użytkowania firmowych samochodów, w tym również zakres odpowiedzialności pracownika za uszkodzenia firmowego auta czy ewentualnego dostępu rodziny pracownika do kierowania pojazdem po pracy.

- Zapisy w polityce flotowej pozwalają na podkreślenie najważniejszych dla klienta elementów wpływających na szkodowość w jego flocie - tłumaczy Tomasz Matujewicz. - Dzięki temu, istnieje możliwość motywacji pracowników do bezszkodowej jazdy za pomocą nagród lub premii. Do najczęściej stosowanych form należy dodatkowe wyposażenie samochodu, przyznanie pracownikowi lepszej wersji auta lub wcześniejsza wymiana pojazdu na nowy. W przypadku jazdy szkodowej można z kolei zastosować system kar. W praktyce stosuje się tu różne systemy: obciążenie stałą kwotą za każdą szkodę, kara progresywna, obciążenie udziałem własnym lub zobowiązanie pracownika do pokrywania wyłącznie kosztów usuwania szkód powstałych z jego winy. Oprócz tego firmy decydują się również na publikowanie np. w swoich gazetkach, czy Intranecie list rankingowych, na których umieszczani są kierowcy powodujący największą i najmniejszą liczbę szkód służbowymi pojazdami.

W momencie, gdy we flocie firmowej występuje wiele małych szkód tj. takich, w których koszt naprawy jest stosunkowo niski, firmy CFM proponują klientowi zwiększenie udziału własnego. Zasadniczo w ubezpieczeniu AC floty mamy dwa elementy ograniczające wysokość wypłat przyznanych odszkodowań: franszyza integralna oraz franszyza redukcyjna (zwana często udziałem własnym, który jednak nie musi być tożsamy z franszyzą redukcyjną i zależy od definicji samego udziału własnego). Franszyza redukcyjna określa limit wysokości kosztów naprawy, którą użytkownik (firma) pokrywa we własnym zakresie. Koszty likwidacji szkody zawsze zaliczane są przez ubezpieczyciela do całkowitej szkodowości danej floty. Przy 100 szkodach o wartości 800 złotych każda oraz udziale własnym w wysokości 500 złotych, koszty napraw wyniosą 110 tysięcy złotych, jeżeli policzymy koszt likwidacji szkody w wysokości np. 300 zł. Natomiast przy zwiększonym udziale własnym do 1000 złotych, koszty napraw analogicznych szkód wyniosą 80 tysięcy złotych. Zwiększenie udziału własnego jest więc przy dużej liczbie małych szkód zdecydowanie bardziej opłacalne dla firmy, bowiem obniża szkodowość floty o 30 tysięcy złotych. Jest to tym bardziej korzystne, że firma CFM zazwyczaj pomoże użytkownikowi w likwidacji szkody w ramach franszyzy redukcyjnej, bez kosztów administracyjnych (kosztów likwidacji szkody) dla firmy.

Elektronika w trosce o bezszkodowość

Na obniżenie szkodowości we flotach można również wpływać poprzez instalację w pojazdach odpowiednich, wspomagających kierowcę urządzeń mechanicznych, elektrycznych czy też teleinformatycznych. Dobrym rozwiązaniem zmniejszającym ryzyko uszkodzenia samochodu przez nieznanego sprawcę lub samego użytkownika jest np. orurowanie pojazdu, co znacząco zabezpiecza jego karoserię przed niszczeniem przy parkowaniu, ładowaniu i rozładowywaniu pojazdów. System nawigacji satelitarnej jest z kolei przydatny na wypadek kradzieży samochodu. Ponadto, można w tej sytuacji również doposażyć auto pod względem elektronicznych i mechanicznych zabezpieczeń antykradzieżowych.

- Z naszych doświadczeń wynika, że elektroniczne systemy wspomagające kierowcę w trakcie jazdy, takie jak ABS, czy EPS pozwalają z kolei zmniejszyć ilość kolizji z innymi pojazdami - twierdzi Tomasz Matujewicz z LeasePlan. - Jeśli zaś chodzi o kolizje z autami lub przedmiotami, odbywające się na parkingach, to pomocna wówczas okazuje się instalacja czujników parkowania.

Firmy CFM mają jednak w swojej działalności do czynienia także z mniej typowymi rodzajami kolizji, czyli np. ze zwierzętami. Zdarzenia takie mają miejsce stosunkowo często w przypadku flot użytkowanych na terenach zalesionych, np. na Mazurach. Dość skutecznym rozwiązaniem, okazuje się wtedy instalacja w samochodzie specjalnych systemów odstraszających zwierzęta.

Kwestia szkodowości we flotach jest jednym z najważniejszych elementów związanych z użytkowaniem samochodów służbowych. Każde unieruchomiene, nawet na kilka dni, firmowego pojazdu generuje koszty nie tylko związane z jego naprawą, ale i również straty wynikające z wyłączenia go z eksploatacji oraz czasami również niezdolnym do pracy pracownikiem, a więc zatrzymaniem w pewnym zakresie działalności operacyjnej firmy. W przypadku dużej częstotliwości kolizji pojazdów, firma może ponosić wyższe koszty eksploatacji samochodu jeszcze nawet przez następnych kilka lat, ze względu na wyższe stawki ubezpieczeniowe. Dlatego też, firmy CFM stosują oraz nieustannie poszukują nowych zintegrowanych rozwiązań dopasowanych do potrzeb oraz charakterystyki konkretnej floty, które wpływają na długoterminowe obniżenie szkodowości.